Trong bối cảnh ngành tiêu dùng nhanh (FMCG) Việt Nam đang chịu sức ép lớn từ chi phí đầu vào, cạnh tranh thị trường cũng như yêu cầu ngày càng cao về hiệu quả sản xuất, hoạt động M&A có xu hướng dịch chuyển từ mục tiêu mở rộng thị phần sang tái cấu trúc mô hình vận hành. Thay vì chỉ gia tăng quy mô, nhiều doanh nghiệp lựa chọn M&A như một công cụ để khai thác giá trị tiềm ẩn của những tài sản chưa được sử dụng hiệu quả. Thương vụ SABECO tiếp quản Công ty Cổ phần Tập đoàn Bia Sài Gòn Bình Tây (SABIBECO) là một trường hợp điển hình cho xu hướng này.
Bối cảnh thị trường và sự xuất hiện của các thương vụ M&A mang tính tái cấu trúc
Trong năm 2025, thị FMCG tại Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng chậm lại và phân hóa rõ nét hơn, đặt ra thách thức lớn đối với các mô hình kinh doanh dựa thuần vào quy mô.
Theo báo cáo Vietnam FMCG Outlook 2025 của Kantar Worldpanel, tăng trưởng giá trị tiêu dùng nhanh tại nhà đã chững lại ở cả khu vực thành thị và nông thôn, phản ánh tâm lý chi tiêu thận trọng hơn của người tiêu dùng trong bối cảnh chi phí sinh hoạt gia tăng. Điều này đồng nghĩa với việc sản lượng lớn không còn tự động chuyển hóa thành hiệu quả tài chính nếu không đi kèm năng lực kiểm soát chi phí và tối ưu vận hành.
Cùng xu hướng đó, các phân tích thị trường năm 2025 của NielsenIQ cho thấy áp lực cạnh tranh trong ngành FMCG ngày càng tập trung vào hiệu quả chuỗi cung ứng, tốc độ phản ứng thị trường và khả năng quản trị vận hành, thay vì chỉ mở rộng mạng lưới sản xuất.
Trong bối cảnh này, nhiều doanh nghiệp sở hữu hệ thống nhà máy lớn nhưng vận hành dưới công suất thiết kế, dẫn đến chi phí cao và biên lợi nhuận suy giảm. Điều này tạo ra một nhóm “tài sản trũng”, nơi giá trị không nằm ở quy mô tài sản mà ở khả năng tái tổ chức và cải thiện vận hành.
SABIBECO sở hữu 6 nhà máy với tổng công suất đạt ~0,6 tỷ lít/năm
Trước khi về SABECO, SABIBECO sở hữu 6 nhà máy với tổng công suất khoảng 0,6 tỷ lít mỗi năm nhưng hiệu suất thấp. Doanh nghiệp này ghi nhận lỗ lũy kế lên đến hơn 538 tỷ đồng. Thực trạng này phản ánh những hạn chế trong mô hình quản trị và vận hành, vốn là bài toán chung của nhiều doanh nghiệp sản xuất truyền thống trong bối cảnh thị trường dịch chuyển liên tục.
Tiếp cận M&A dựa trên tái cấu trúc, nền tảng của thương vụ được vinh danh
Nhìn sâu vào thương vụ SABIBECO, SABECO tiếp cận thương vụ này với mục tiêu nâng cao năng lực vận hành thay vì mở rộng quy mô đơn thuần. Quá trình triển khai kéo dài khoảng một năm rưỡi, bao gồm nhiều bước pháp lý và kỹ thuật phức tạp như chuyển đổi SABIBECO thành công ty đại chúng, niêm yết cổ phiếu trên UPCoM, xin phê duyệt tập trung kinh tế và thực hiện chào mua công khai theo quy định. Việc hoàn tất các thủ tục này đòi hỏi năng lực điều phối, quản trị rủi ro và tuân thủ ở mức cao, đặc biệt đối với một thương vụ liên quan đến hệ thống sản xuất quy mô lớn.
Sau khi chính thức nắm quyền chi phối, SABECO lập tức triển khai chương trình tái cấu trúc toàn diện: hợp nhất hệ thống sản xuất, phân bổ lại sản lượng, chuẩn hóa quy trình quản trị và kiểm soát chặt chẽ chi phí vận hành – tài chính. Việc tích hợp SABIBECO vào hệ thống đã giúp tổng công suất của SABECO tăng lên, đưa công ty trở thành nhà sản xuất bia có quy mô lớn nhất thị trường. Đồng thời, chi phí sản xuất bình quân được tối ưu hóa đáng kể, tạo nền tảng cho việc cải thiện biên lợi nhuận. Đồng thời, SABIBECO chuyển từ mức lỗ 76,5 tỷ đồng của cùng kỳ năm trước sang ghi nhận 108 tỷ đồng lợi nhuận trong 9 tháng đầu năm 2025.
Ông Lester Tan, Tổng Giám đốc SABECO chia sẻ “Thương vụ M&A này mang lại 2 lợi ích chính cho SABECO. Thứ nhất, gia tăng sản lượng về lon, trong khi thị trường Việt Nam ưa chuộng bia lon hơn. Hiện, SABIBECO có 6 nhà máy chiến lược mà SABECO cần, do đó đầu tư vào SABIBECO sẽ giúp gia tăng biên lợi nhuận. Thứ hai, phong phú danh mục sản phẩm. Trong đó, SABIBECO đang có thương hiệu bình dân Sagota.”
SABECO được vinh danh trong hạng mục “Thương vụ M&A tiêu biểu 2024-2025”
Chính năng lực quản trị thương vụ một cách bài bản, đặc biệt là việc xử lý hiệu quả và tuân thủ đầy đủ các thủ tục mua bán – sáp nhập có tính chất phức tạp là yếu tố then chốt giúp thương vụ SABECO – SABIBECO được đánh giá cao và vinh danh là “Thương vụ M&A tiêu biểu” tại Diễn đàn M&A Việt Nam 2025 do Báo Tài chính – Đầu tư tổ chức.
Nền tảng thương hiệu và tài sản vô hình trong chiến lược dài hạn
Song song với các hoạt động tái cấu trúc và tối ưu hiệu quả sản xuất, SABECO cũng chú trọng xây dựng nền tảng giá trị dài hạn thông qua thương hiệu và quản trị tài sản vô hình. Trong năm 2025, SABECO được bình chọn vào Top 10 Thương hiệu, nhãn hiệu uy tín hàng đầu Việt Nam, phản ánh mức độ nhận diện và độ tin cậy của thương hiệu trên thị trường.
Bên cạnh đó, SABECO còn được Hội Sở hữu trí tuệ Việt Nam trao tặng danh hiệu “Doanh nghiệp xuất sắc trong xây dựng và quản trị tài sản sở hữu trí tuệ”. Việc được ghi nhận ở khía cạnh này cho thấy SABECO không chỉ tập trung vào tài sản hữu hình và năng lực sản xuất, mà còn đầu tư bài bản cho hệ thống nhãn hiệu, sở hữu trí tuệ và các tài sản vô hình, một yếu tố ngày càng quan trọng trong cạnh tranh và định giá doanh nghiệp.
Ông Larry Lee, Phó Tổng giám đốc phụ trách Tài sản Chiến lược, SABECO cho biết: “Sự tham gia của SABECO giúp SABIBECO chuẩn hóa quy trình, tối ưu công suất các nhà máy và nâng cao năng lực vận hành. Kết hợp với kế hoạch tích hợp bài bản và triển khai tập trung, đây là nền tảng quan trọng để cải thiện hiệu quả tài chính sau nhiều năm hoạt động dưới tiềm năng.”
Trong bối cảnh M&A gắn liền với câu chuyện thương hiệu và giá trị dài hạn, những nền tảng này giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng tích hợp sau sáp nhập, đồng thời tạo dư địa tăng trưởng bền vững hơn.
Đối với thị trường Việt Nam, trường hợp này gợi mở rằng các thương vụ M&A thành công trong giai đoạn tới sẽ phụ thuộc nhiều vào năng lực thực thi, nền tảng quản trị và khả năng kết hợp hài hòa giữa tài sản hữu hình và tài sản vô hình. Đây cũng là những yếu tố then chốt để M&A không chỉ dừng lại ở giao dịch tài chính mà trở thành động lực nâng cao năng suất và sức cạnh tranh của toàn ngành.
Mai Anh
